Thực hiện nghiêm sự chỉ đạo của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện tốt các hoạt động văn hóa, văn nghệ phục vụ nhân dân đón Tết. Theo đánh giá của Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, công tác chuẩn bị các hoạt động mừng Đảng - mừng Xuân Nhâm Dần năm 2022 được các đơn vị, địa phương chủ động, tích cực triển khai thực hiện gắn với quảng bá du lịch và tạo dựng hình ảnh địa phương; công tác phối hợp giữa các ngành liên quan được chặt chẽ, nhịp nhàng, kịp thời đáp ứng nhu cầu hưởng thụ đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân trong dịp Tết. Các hoạt động tập trung trong nhà, ngoài trời đảm bảo các biện pháp phòng, chống dịch, không tập trung quá số người theo quy định trong cùng một thời điểm ở nơi công cộng. Công tác hướng dẫn tổ chức, kiểm tra các hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch phục vụ Tết đảm bảo an toàn phòng chống dịch Covid-19 được triển khai đảm bảo chặt chẽ, tạo tâm lý yên tâm cho người dân tham gia du Xuân, đón Tết trên tinh thần vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm.
Tết Nguyên Đán Nhâm Dần 2022: Giữ lễ, giảm hội
Để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho người dân, các tỉnh, thành phố đã chỉ đạo các địa phương chỉ tổ chức phần lễ, không tổ chức phần hội tại các lễ hội trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần. Thành phố Hà Nội dừng tổ chức lễ hội dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 như Lễ hội kỷ niệm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa (mùng 5 tháng giêng); Lễ hội chùa Hương (mùng 6 tháng Giêng); Lễ hội Cổ Loa (mùng 6 tháng Giêng); Lễ hội đền Hai Bà Trưng - Mê Linh (mùng 6 tháng Giêng)...
Ở Ninh Bình, lễ hội chùa Bái Đính năm 2022 Ban Tổ chức chỉ cử hành phần lễ, không tổ chức phần hội. Tỉnh Bắc Ninh đóng cửa và tạm dừng tiếp đón khách tại đền Trình và đền Bà Chúa Kho từ ngày 5/2/2022 (tức ngày mùng 5 tháng Giêng năm Nhâm Dần), được mở lại từ (9/2) sau 4 ngày đóng cửa; tiếp tục dừng tổ chức hội Lim năm thứ 3 liên tiếp; ngoài hội Lim, lễ hội tán hoa mẫu đơn chùa Phật Tích chỉ tổ chức các phần lễ trong các khu thờ tự...
Từ trước Tết Nguyên đán, tỉnh Nam Định đã có văn bản về việc không tổ chức các lễ hội xuân. Vào đêm 14 tháng Giêng âm lịch, Đền Trần không mở cửa đón khách. Nghi lễ khai ấn vẫn sẽ được diễn ra dưới sự thực hiện của các cụ cao niên họ nhà Trần, nhưng không có đại biểu, kể cả lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo thành phố. Dù không tổ chức Lễ hội khai ấn Đền Trần, nhưng để đáp ứng nhu cầu về tín ngưỡng, tâm linh của người dân, nhà đền vẫn phát ấn sau ngày 15 tháng Giêng. Tuy nhiên, việc phát ấn sẽ không được thực hiện rộng rãi ở các khu vực nhà Giải Vũ, Nhà trưng bày và đền Trùng Hoa như trước, mà bố trí ra một khu riêng biệt trong khu di tích, bảo đảm an toàn phòng dịch. Một điểm mới là ấn Đền Trần được gửi theo đường bưu điện cho các tổ chức, cá nhân đã đăng ký từ trước.
Tỉnh Hà Nam, lễ hội Tịch điền năm 2022 tổ chức phần Lễ với quy mô gọn song vẫn đảm bảo trang trọng, đúng nghi thức truyền thống.
Tỉnh Quảng Ninh, ngày 8 tháng Giêng năm Nhâm Dần chùa Ba Vàng (phường Quang Trung, TP Uông Bí, Quảng Ninh) tổ chức lễ khai Xuân để người dân, phật tử thập phương về chùa du xuân, lễ Phật, không tổ chức phần Hội.
Mở rộng kênh phát các chương trình, sự kiện văn hóa
Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh, nhiều chương trình lễ hội văn hóa, nghệ thuật đa dạng, phong phú, quy mô lớn đã được các cấp, các ngành xây dựng kế hoạch, chuẩn bị để phục vụ nhân dân trong dịp Tết và phát trên các kênh Phát thanh – Truyền hình trung ương, địa phương và các kênh mạng xã hội, đặc biệt là các hoạt động văn hóa, văn nghệ đón giao thừa kéo dài đến thời khắc thiêng liêng chuyển giao năm cũ sang năm mới.
Tại một số địa phương đã có sự điều chỉnh kế hoạch thực hiện chương trình nghệ thuật như: Thanh Hóa tổ chức ghi hình và phát sóng chương trình nghệ thuật mừng Đảng, mừng Xuân Nhâm Dần năm 2022; Hải Phòng tổ chức ghi hình phát sóng các chương trình nghệ thuật trong trường hợp dịch Covid-19 có diễn biến phức tạp; Điện Biên tổ chức ghi hình chương trình nghệ thuật “Lời Đảng - Lời hiệu triệu” trước và phát sóng chào đón năm mới vào đêm giao thừa; Đồng Tháp tổ chức dàn dựng, thực hiện thu âm, ghi hình Chương trình nghệ thuật đón giao thừa mừng Đảng-mừng Xuân Nhâm Dần năm 2022 để phát sóng trên Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh; Tiền Giang xây dựng chương trình nghệ thuật đón giao thừa và phát sóng trực tiếp trên sóng Phát thanh truyền hình tỉnh; Ninh Bình tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt, ghi hình phát sóng phục vụ nhân dân đón giao thừa Nhâm Dần 2022; Bình Thuận xây dựng chương trình văn hóa, văn nghệ mừng Đảng, mừng Xuân 2022 phục vụ nhân dân vào dịp Tết Nguyên đán năm 2022 theo hướng lập kênh phát sóng trực tuyến trên nền tảng mạng xã hội, truyền thanh, truyền hình; Thanh Hóa tổ chức chương trình nghệ thuật “Xuân quê hương” chào Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 phát sóng trên Đài PTTH tỉnh; An Giang tổ chức Chương trình nghệ thuật Mừng Đảng - Mừng Xuân Nhâm Dần với chủ đề “Sắc xuân An Giang”, “Mùa Xuân dâng Đảng” và “”Chào xuân Nhâm Dần 2022” phát trực tuyến trên trang Fanpage và Youtube Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh An Giang, ATV; Gia Lai tổ chức chương trình nghệ thuật “Mừng Đảng quang vinh, mừng Xuân Nhâm Dần 2022” và chương trình “Xuân Cao Nguyên” phát trên sóng của Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh và trên trang Fanpage, Youtube của Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San; Tp Hồ Chí Minh tổ chức chương trình Đờn ca tài tử Nam Bộ “Trên bến dưới thuyền” tại Bến Bình Đông truyền hình trực tiếp trên HTV1; An Giang tổ chức chương trình nghệ thuật “Chuyến tàu Xuân”; Thừa Thiên Huế tổ chức Chương trình nghệ thuật “Mừng Đảng, mừng xuân Nhâm Dần - 2022; Cần Thơ tổ chức Chương trình nghệ thuật “Cần Thơ niềm tin và khát vọng” truyền hình trực tiếp trên Đài Phát thanh - Truyền hình thành phố Cần Thơ; Bến Tre tổ chức Chương trình nghệ thuật chào năm mới với chủ đề “Xuân hạnh phúc” phát trực tuyến trên Fanpage; Hòa Bình tổ chức chương trình nghệ thuật “Hòa Bình chào xuân” phát trên Youtube của Trung tâm Văn hóa-Điện ảnh tỉnh Hòa Bình; Bình Phước tổ chức chương trình Điển hình là, chương trình nghệ thuật “Xuân yêu thương” phát trên Youtube của Trung tâm Văn hóa tỉnh; Hà Nội tổ chức chương trình tuyên truyền Mừng Đảng, mừng Xuân Nhâm Dần phát trên kênh Youtube của Trung tâm Thông tin Triển lãm Hà Nội; Khánh Hòa tổ chức chương trình biểu diễn nghệ thuật “Chào mừng năm mới Nhâm Dần - 2022” ngoài trời; Bình Phước tổ chức Chương trình nghệ thuật “Cung đàn mùa xuân” trên kênh Youtube của Trung tâm Văn hóa tỉnh; Cà Mau tổ chức chương trình nghệ thuật đón giao thừa xuân Nhâm Dần 2022 trên kênh Youtube của Trung tâm Văn hóa tỉnh…
Ngoài ra, lồng ghép trong các tiết mục nghệ thuật là các phóng sự ngắn về thành tựu phát triển kinh tế, xã hội, nhất là thành tựu văn hóa, nghệ thuật và giữ gìn, phát huy giá trị di sản của địa phương trong năm 2021.
Quản lý tốt lễ hội 2022
Sau thời gian dài các khu di tích không đón khách để đảm bảo công tác phòng chống dịch Covid-19, Hà Nội đã cho phép mở cửa các điểm di tích trở lại từ ngày 14/2. Trong bối cảnh dịch còn diễn biến phức tạp, để đảm bảo an toàn trong công tác phòng chống dịch Covid-19, du khách đều được yêu cầu quét mã QR và thực hiện nghiêm quy định 5K của Bộ Y tế, có nơi hạn chế số người vào hành lễ. Hà Nội yêu cầu các quận, huyện, thị xã căn cứ thông báo cấp độ dịch của thành phố để chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND các xã, phường, thị trấn, các Ban quản lý di tích chủ động thực hiện công tác quản lý, đón tiếp khách tham quan tại các điểm di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn phù hợp theo từng cấp độ, bảo đảm an toàn, linh hoạt, hiệu quả. Việc mở cửa đón tiếp khách phải tuân thủ đúng các hướng dẫn về phòng dịch của Bộ Y tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và của thành phố. Tất cả các điểm di tích đều phải có mã QR để quản lý người ra, vào và khai báo y tế theo quy định; bố trí lực lượng hướng dẫn, phân luồng không để tập trung đông người gây ùn ứ, ách tắc. Khuyến khích người tham gia các hoạt động tại di tích đã tiêm đủ 2 liều vắc xin trở lên hoặc có kết quả xét nghiệm PCR âm tính trong vòng 72 giờ. Thường xuyên khử khuẩn, bố trí dung dịch rửa tay trước và sau khi ra, vào khu di tích lịch sử - văn hóa. Đối với lễ hội, thành phố tiếp tục không tổ chức phần hội, chỉ thực hiện các nghi lễ với thành phần tham dự chính, đồng thời chủ động có phương án hạn chế các hoạt động tập trung đông người không cần thiết theo thẩm quyền.
Việc mở cửa di tích trong dịp đầu năm mới vừa đáp ứng nhu cầu hành hương của nhân dân, vừa góp phần khôi phục hoạt động ngành du lịch. Tuy nhiên, các cấp quản lý và người dân cũng không chủ quan, lơ là trong công tác phòng, chống dịch bệnh
Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông, công tác tổ chức, thanh tra, kiểm tra, giám sát trước, trong và sau khi tổ chức lễ hội vẫn cần được tăng cường. Cần kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là các hành vi lợi dụng di tích, lễ hội để trục lợi, kích động bạo lực, lưu hành, kinh doanh văn hóa phẩm trái phép; không để việc tổ chức dâng sao giải hạn biến tướng thành dịch vụ mang tính trục lợi, ảnh hưởng đến nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc; không để các đối tượng lợi dụng, lôi kéo đông người tại lễ hội để tuyên truyền, quảng bá các hoạt động có dấu hiệu tà đạo, mê tín dị đoan, trái với thuần phong mỹ tục, vi phạm quy định về thực hiện nếp sống văn minh. Các đơn vị có trách nhiệm triển khai công tác bảo vệ, giữ gìn di tích, thực hiện các nghi lễ tín ngưỡng truyền thống đảm bảo phù hợp với tình hình dịch.
Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao ý thức tự giác, chấp hành pháp luật của người dân nhằm thực hiện các giải pháp phục hồi kinh tế; thường xuyên cảnh báo người dân không chủ quan, lơ là trong công tác phòng, chống dịch bệnh; giới thiệu về nguồn gốc của lễ hội, di tích và các nhân vật được thờ phụng, tôn vinh; về các giá trị, ý nghĩa đích thực của tín ngưỡng và nghi lễ truyền thống. Vận động nhân dân hạn chế đốt đồ mã, vàng mã, bảo đảm an toàn, tiết kiệm không phô trương, hình thức, phát huy truyền thống văn hóa của dân tộc.