Giờ học "Bé luyện nói hay"của cô và trò lớp 5 tuổi Trường Mầm non Thiên Đức (phường Phố Hiến).

Ngay từ đầu năm học 2025 - 2026, Sở Giáo dục và Đào tạo đã ban hành kế hoạch về “Khắc phục tình trạng phát âm nhầm lẫn 2 phụ âm đầu L-N cho cán bộ, giáo viên; tình trạng phát âm, viết chính tả nhầm lẫn 2 phụ âm đầu L-N cho học sinh trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2025 - 2030”. Mục tiêu đặt ra là giai đoạn 2025 - 2026 có 80% số cán bộ, giáo viên khắc phục được lỗi phát âm và 50% số học sinh cải thiện rõ rệt lỗi phát âm, viết chính tả. Giai đoạn 2027 - 2030, 100% số đội ngũ cán bộ, giáo viên trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh phát âm đúng, phát âm chuẩn; 80% số học sinh có tình trạng phát âm, viết chính tả nhầm lẫn 2 phụ âm đầu L-N được khắc phục.

Ngay sau khi Kế hoạch được ban hành, đặc biệt là hội thảo chuyên đề với sự tham gia của hơn 41.000 cán bộ quản lý, giáo viên và hơn 1.500 điểm cầu toàn tỉnh với chuyên gia về ngôn ngữ, các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh đã khẩn trương hiện thực hóa bằng những chuyên đề, chương trình cụ thể. Bà Nguyễn Thị Hưng, Hiệu trưởng Trường Mầm non Thiên Đức (phường Phố Hiến) cho biết: Giai đoạn từ 0 - 6 tuổi là “thời kỳ vàng” để hình thành ngôn ngữ, tư duy và nhân cách cho trẻ. Khi trẻ được rèn phát âm chuẩn, các em sẽ học được cách nghĩ mạch lạc, tự tin thể hiện bản thân. Nhà trường đặc biệt chú trọng rèn phát âm chuẩn cho trẻ ngay từ khi mới 18 tháng tuổi. Năm học này, trường triển khai chuyên đề “Phát âm chuẩn – Nói hay – Diễn cảm” với nhiều hình thức sáng tạo như: giáo viên được tập huấn kỹ thuật khẩu hình, sửa lỗi cá nhân; trẻ được luyện nói qua thơ, bài hát, kể chuyện, trò chơi ngôn ngữ, hoạt động soi gương, ghép hình hay nghe đoán từ. Ngữ liệu luyện âm L–N được thiết kế phù hợp từng độ tuổi. Nhóm trẻ nhỏ làm quen qua hình ảnh và từ đơn. Lứa tuổi mẫu giáo rèn qua thơ ca, ca dao quen thuộc. Dù còn gặp khó khăn do thói quen phát âm hay sự rụt rè của trẻ, song bằng sự kiên trì của giáo viên cùng sự phối hợp từ gia đình, hơn 70% số trẻ đã phát âm chuẩn hơn trước và được phụ huynh đánh giá tích cực.

Tiết đọc thư viện của học sinh Trường Tiểu học Duyên Hải (xã Diên Hà).

Trong giờ học Tiếng Việt của lớp 2A, Trường Tiểu học Duyên Hải (xã Diên Hà), cô giáo Nguyễn Thị Vân hướng dẫn tận tình học sinh đọc từng câu có từ đơn với phụ âm N-L và những câu văn dài có xen kẽ 2 phụ âm trên. Các em cũng được tham gia vào các hoạt động nghe, phân biệt âm thanh, phát âm chuẩn và luyện viết chính tả với những từ ngữ chứa phụ âm L hoặc N. Không khí lớp học diễn ra sôi nổi, các em tích cực, tự tin sửa lỗi, mạnh dạn phát biểu và thể hiện rõ sự tiến bộ trong nhận thức và kỹ năng ngôn ngữ. Tỉ lệ học sinh phát âm, viết nhầm lẫn còn rất ít. Cô Vân cho biết: Thời gian tới, các lớp trong trường duy trì hiệu quả Tiết đọc thư viện và hoạt động của câu lạc bộ “Em yêu Tiếng Việt”, đồng thời tổ chức các hội thi, giao lưu như: thi “Giọng đọc hay”, thi kể chuyện, thi viết chữ đẹp… hướng đến mục tiêu giúp học sinh nói và viết chuẩn mực, trong sáng, góp phần giữ gìn và phát huy vẻ đẹp của tiếng Việt. Còn tại Trường Tiểu học Hiến Nam (phường Phố Hiến), cô giáo Lê Thị Thanh Thủy chú trọng phối hợp với phụ huynh. Cô Thủy thông tin: Giáo viên phát phiếu đọc bài, yêu cầu học sinh luyện đọc ở nhà cùng bố mẹ, quay video gửi lại để cô nhận xét. Sự đồng hành của gia đình giúp các em tiến bộ nhanh hơn.

Theo bà Hà Thị Thu Phương, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, việc khắc phục lỗi phát âm, lỗi chính tả nhầm lẫn 2 phụ âm đầu L-N không chỉ là phong trào mà là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục của các nhà trường. Nhiều trường đã sáng tạo lồng ghép nội dung này vào giờ học, sinh hoạt tập thể, ứng dụng AI để tạo bài hát, câu thơ luyện phụ âm. Đồng thời, giáo viên cũng tích cực rèn luyện ngôn ngữ của chính mình thông qua sinh hoạt chuyên môn và các hoạt động cộng đồng học tập. Mỗi âm chuẩn, mỗi nét chữ đúng không chỉ thể hiện năng lực ngôn ngữ mà còn là cách thể hiện tình yêu, sự trân trọng đối với tiếng Việt.