Theo Thông báo số 191/TB-STC ngày 31.12.2021 của Sở Tài chính về đơn giá bồi thường, hỗ trợ thiệt hại các loại cây trồng, vật nuôi phục vụ công tác GPMB trên địa bàn tỉnh năm 2022, đơn giá bồi thường đối với cây lâu năm trồng trên đất hợp pháp đủ điều kiện bồi thường được quy định theo từng loại cây. Cụ thể, đối với diện tích lúa, rau màu các loại là 10.000 đồng/m2; cây có giá trị kinh tế cao, cây cảnh là 40.000 đồng/m2; thủy sản chưa đến thời kỳ thu hoạch là 10.000 đồng/m2; đối với cây lâu năm trồng trên đất hợp pháp đủ điều kiện bồi thường (nhãn, vải, mít…) được bồi thường từ 370 nghìn đồng/cây đến 4.500.000 đồng/cây, tùy vào mật độ trồng và đường kính cây. Với quy định giá đền bù đối với các loại cây lâu năm cao hơn nhiều lần so với cây lúa và rau màu đã khiến một số hộ dân nảy sinh ý định trồng cây lâu năm trên đất dự án chờ GPMB để trục lợi.

Tại huyện Phù Cừ, ngày 13.7.2021, UBND huyện có thông báo thu hồi đất để xây dựng khu tái định cư và chợ La Tiến, mở rộng Khu di tích lịch sử Địa điểm Cây đa và đền La Tiến, đấu giá quyền sử dụng đất cho Nhân dân làm nhà ở tại xã Nguyên Hòa. Dự án có diện tích thu hồi hơn 7ha, trong đó có 41 hộ dân có diện tích đất nông nghiệp thuộc diện thu hồi. Tuy nhiên, chỉ trong vòng chưa đầy một tháng (đầu tháng 8.2021), khi UBND xã Nguyên Hoà và các đơn vị chức năng tiến hành kiểm kê đất đai và hoa màu trên đất, một số hộ dân ở thôn La Tiến đã phát hiện tại diện tích đất thu hồi tại thôn La Tiến, nhiều hộ dân đã “thần tốc” đưa các loại cây lâu năm như nhãn, bưởi... ra trồng trên diện tích đất nông nghiệp đã có thông báo thu hồi đất với mục đích trục lợi từ tiền đền bù. Qua rà soát, có 12 hộ dân có hành vi trên.

Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường liên tỉnh Hà Nội – Hưng Yên kéo dài (Dự án mở rộng đường Hà Nội – Hưng Yên) qua địa bàn xã Yên Phú (Yên Mỹ) có chiều dài gần 4km, thuộc địa phận 3 thôn: Từ Hồ, Mễ Hạ, Bình Phú. Tổng diện tích đất thuộc dự án cần GPMB là 79.853 m2. Xã Yên Phú đã ra thông báo, tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh về phạm vi cắm mốc lộ giới; triển khai các bước rà soát, thống kê số lượng hộ dân thuộc phạm vi ảnh hưởng của dự án để lập danh sách đền bù. Tuy nhiên, qua rà soát của UBND xã Yên Phú với lý do đôn, đảo cây, tại nhiều khu vực thuộc diện tích đất thu hồi, hiện nay có nhiều hộ dân trồng cây nhãn nhằm “hưởng lợi” từ việc đền bù GPMB. Không chỉ trồng xen canh với diện tích rau màu, nhiều hộ còn trồng hàng trăm gốc cây nhãn to với mật độ dày với hy vọng được hưởng nhiều tiền đền bù hơn. Đồng chí Nguyễn Quang Nghiệp, Chủ tịch UBND xã Yên Phú cho biết: Nhằm ngăn chặn hành vi trục lợi từ các dự án, thời gian qua xã đã giao lực lượng công an xã phối hợp với các thôn thường xuyên tuần tra, kiểm soát để xử lý, ngăn chặn tình trạng người dân trồng cây trên diện tích đất đã có thông báo thu hồi. Tuy nhiên, do đặc thù phát triển trồng cây ăn quả, cây rau màu, cây ăn quả thường xuyên được người dân đôn, đảo ra các vị trí ruộng trồng nên gây khó khăn cho việc xác định hành vi trồng cây trục lợi tiền đền bù GPMB. 

Theo thông tin của UBND xã Tân Tiến (Văn Giang), dự án mở rộng đường Hà Nội – Hưng Yên kéo dài qua địa bàn xã có chiều dài 5,4km, với tổng số 200 hộ có diện tích đất thu hồi để thực hiện dự án. Hiện nay, đơn vị thi công đang thực hiện dự án tại các khu vực có mặt bằng sạch. Xã đang tiến hành rà soát, xác định diện tích đất thu hồi cụ thể của từng hộ để phối hợp với Ban quản lý dự án huyện Văn Giang tiến hành kiểm đếm, lập danh sách đền bù theo quy định. Tuy nhiên, trong khi công tác rà soát đang được thực hiện, một số hộ dân ở thôn Đa Ngưu và ấp Đa Phúc đã tự ý trồng cây ở diện tích đất trong kế hoạch thu hồi GPMB. Các cây được người dân trồng chủ yếu là: Nhãn, quất cảnh…

Theo phản ánh của người dân tại một số địa phương, hành vi trồng cây để chờ trục lợi từ việc đền bù tại các dự án được các hộ dân thực hiện từ rất sớm, thường là sau khi có thông tin triển khai các dự án. Việc trồng cây được tiến hành vào ban đêm để tránh phát hiện, các cây được trồng với mật độ dày bất thường hoặc chỉ đặt cây tạm bợ trên mặt ruộng… Những loại cây trồng được trồng vội, thiếu kỹ thuật, không phù hợp thổ nhưỡng, không chăm sóc nên sau một thời gian trở nên héo rũ trên diện tích đất đã cắm mốc lộ giới GPMB.

Đồng chí Trần Văn Huân, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải cho biết: Hiện nay, tỉnh đang triển khai thi công một số dự án giao thông quan trọng. Trong quá trình triển khai, một số dự án, hạng mục giao thông không bảo đảm tiến độ do gặp khó khăn trong khâu GPMB. Thời gian tới, sở tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan, chính quyền địa phương thực hiện chặt chẽ các bước trong khâu GPMB, kịp thời xử lý vi phạm để bảo đảm tiến độ thực hiện dự án, tránh lãng phí ngân sách Nhà nước, người dân cũng không rơi vào cảnh “tiền mất, tật mang”.

Nguồn: https://baohungyen.vn