Cuộc thi sẽ được triển khai sâu rộng đến toàn thể học sinh, sinh viên, đoàn viên, thanh niên ở trong và ngoài nước; các cơ sở giáo dục, đào tạo; các tập thể và cộng đồng nhằm đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Nội dung thi gồm: Những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với thế hệ trẻ; nội dung cơ bản trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những nội dung cơ bản của chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Những tấm gương học sinh, sinh viên tiêu biểu trong học tập, rèn luyện và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Những thành tựu, kết quả đạt được trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, phát triển đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhất là trong 30 năm đổi mới (1986-2016), một số chủ trương lớn trong Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Thông tin về biển, đảo và chiến lược biển của Việt Nam; Hình thức và phương pháp đấu tranh giữ vững chủ quyền biển, đảo Việt Nam. Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), tuyên bố chung của 10 nước ASEAN đã ký kết với Trung Quốc về bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (DOC).
Thí sinh sẽ trải qua hai phần thi: thi trực tuyến trả lời trắc nghiệm và thi tự luận trên website: http://hocvalamtheobac.vn. Phần trả lời trắc nghiệm: Thí sinh trả lời các câu hỏi ngẫu nhiên do hệ thống lựa chọn. Hệ thống sẽ tự động ghi nhận kết quả và cập nhật vào website.Thí sinh được tham dự 2 vòng thi trắc nghiệm; mỗi vòng bao gồm 3 tuần thi, trong đó thí sinh được thi tối đa 02 lần/ tuần. (tối đa 6 lần/ đợt). Phần thi tự luận: Thí sinh làm 01 bài tự luận lựa chọn chủ đề do Ban Tổ chức đưa ra, bài viết dài không quá 05 trang A 4; nhập bài thi tự luận trực tiếp trên website: http://hocvalamtheobac.vn. Khuyến khích các bài thi trình bày đẹp, có hình ảnh minh họa. Thí sinh có thể chia sẻ đường link bài dự thi của mình cho bạn bè, người thân để bình chọn cho bài dự thi của mình.
Thời gian thi trắc nghiệm: Vòng 1, từ ngày 29/3/2016 đến ngày 17/4/2016; Vòng 2, từ ngày 25/4/2016 đến ngày 15/5/2016. Ngay từ vòng 1, Ban Tổ chức công bố chủ đề thi tự luận để thí sinh chủ động chuẩn bị bài thi. Ban Tổ chức nhận bài thi tự luận trên hệ thống từ ngày 29/3/2016 đến ngày 15/5/2016. Công bố kết quả chung cuộc Cuộc thi vào ngày 31/5/2016.

Trần Hữu Chất