Để phát huy các thế mạnh và nâng cao hiệu quả nắm bắt dư luận xã hội cần xây dựng và sử dụng mạng lưới cộng tác viên theo 4 bước cơ bản là: tổ chức mạng lưới cộng tác viên; xây dựng quy chế hoạt động của mạng lưới cộng tác viên; duy trì hoạt động của mạng lưới; tổng hợp thông tin, viết báo cáo nhanh về tình hình dư luận xã hội từ phản ánh của mạng lưới cộng tác viên. Để hiểu và thực hiện tốt 4 bước nêu trên, người cán bộ tuyên giáo cần nắm chắc các khái niệm về cộng tác viên dư luận xã hội cũng như phương thức hoạt động của mạng lưới cộng tác viên này.

Cộng tác viên là những cán bộ, đảng viên, hội viên đang làm việc, sinh hoạt tại các địa phương, tổ chức, cơ quan, đơn vị hoặc các cá nhân đại diện cho các giai tầng trong xã hội được Ban Tuyên giáo lựa chọn và được ký hợp đồng làm cộng tác viên dư luận xã hội theo thỏa thuận (về nội dung công việc hoặc theo thời gian).

Cộng tác viên được lựa chọn phải đảm bảo các phẩm chất, năng lực nhất định cần thiết, đó là: Gương mẫu chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Có am hiểu lĩnh vực, địa bàn; nắm rõ tâm tư, nguyện vọng của giai tầng xã hội hoặc nhóm công chúng mà mình làm đại diện. Có năng lực nắm bắt, tổng hợp, phân tích và phản ánh khách quan, kịp thời, trung thực các luồng ý kiến dư luận xã hội. Có kỹ năng giao tiếp tốt. Có đủ sức khỏe và điều kiện đảm nhiệm nhiệm vụ cộng tác viên; có nguyện vọng và tinh thần tự nguyện đóng góp vì cộng đồng.

Trong quá trình xây dựng mạng lưới cộng tác viên, cần chú ý tuyển chọn những người đại diện cho các giai tầng xã hội như: công nhân; nông dân; cán bộ, công chức đương chức; cán bộ hưu trí; văn nghệ sỹ, trí thức; doanh nhân; thanh, thiếu niên; lao động tự do… Có vậy sẽ tập hợp và thu thập được đầy đủ, kịp thời các diễn biến và tình hình tư tưởng trong mỗi giai tầng, mỗi cộng đồng dân cư trên địa bàn.

Đối với hoạt động của mạng lưới cộng tác viên dư luận xã hội, đầu mối làm công tác dư luận xã hội của địa phương căn cứ tình hình thực tế và yêu cầu, nhiệm vụ đề ra để tổ chức cộng tác viên theo hai hình thức: cộng tác viên công khai và cộng tác viên đơn tuyến. Cộng tác viên công khai do các cơ quan, đoàn thể, hiệp hội các cấp cử ra. Ưu điểm của đội ngũ này là có tinh thần trách nhiệm cao, phản ánh nhanh chóng, trung thực dư luận của cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn hoạt động của mình trước các vấn đề, sự kiện, hiện tượng. Tuy nhiên, lực lượng này thường né tránh hoặc không dám phản ánh những dư luận gai góc liên quan đến ngành, địa phương, đơn vị mình công tác. Cộng tác viên đơn tuyến do đầu mối làm công tác dư luận của địa phương tuyển chọn, vì vậy, các cơ quan, đoàn thể, chính quyền, nơi quản lý cộng tác viên này không biết đó là cộng tác viên dư luận xã hội của đầu mối nêu trên.

Với những ưu điểm và hạn chế nêu trên, hai hình thức hoạt động của cộng tác viên dư luận xã hội đều phát huy vai trò tích cực trong từng điều kiện, hoàn cảnh, tình huống cụ thể. Do vậy, cần xây dựng và sử dụng kết hợp cả hai hình thức cộng tác viên công khai và đơn tuyến để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác nắm bắt dư luận xã hội.

Trong quá trình xây dựng và sử dụng mạng lưới cộng tác viên dư luận xã hội, cần tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành để đảm bảo quyền hạn và trách nhiệm của các bên liên quan, đảm bảo phòng tránh các trường hợp lạm dụng gây tổn thương tới cá nhân, tổ chức và cộng đồng. Việc xây dựng và thực hiện nghiêm túc quy chế hoạt động của cộng tác viên dư luận xã hội là điều kiện rất quan trọng và cần thiết để nắm bắt và định hướng dư luận xã hội một cách hiệu quả...

Phòng TTCTTG

Tổng hợp từ “Tài liệu tập huấn nghiệp vụ DLXH”