Có đến 5 thành viên trong gia đình nhiễm Covid-19 cùng một thời gian, sau khi khỏi bệnh, chị Hà Thị Phương (Cổ Nhuế, Hà Nội) rất muốn tìm các loại thực phẩm để bồi bổ sức khỏe cho cả gia đình. Chị cho biết, vào các trang mạng xã hội, chị hoa mắt vì các bài quảng cáo thực phẩm cao cấp như yến sào, đông trùng hạ thảo với các tính năng kỳ diệu trong phục hồi sức khỏe hậu Covid-19.
“Quan trọng là giá cả không đâu giống đâu, trong đó có những địa chỉ chênh lệch giá đến 1 triệu đồng/lạng”, chị Phương băn khoăn chia sẻ.
Trong thời gian qua, số ca F0 tăng liên tục, nhu cầu của người dân như chị Phương trong việc sử dụng yến sào, đông trùng hạ thảo cũng tăng cao, thậm chí yến sào còn cháy hàng. Anh Hoàng Văn Tuấn (Đống Đa, Hà Nội), một facebook chuyên bán yến sào cho biết, có thời điểm chỉ trong một buổi sáng, anh bán được 1 kg yến.
“Yến mùa này đang đẻ và ấp nên nguồn cung yến sào không dồi dào, tổ xấu và nhiều lông nên rất mất công chế biến. Đặc biệt, dịch Covid-19 vừa đúng vụ yến khan hiếm nên giá có phần tăng lên. Đáng chú ý là trên mạng xã hội như facebook, zalo, “người người, nhà nhà” bán yến, nhiều người đã nhập thêm mặt hàng này về làm đại lý phân phối, chỉ cần đăng bài lên mạng xã hội để chào bán. Chính vì vậy, giá tăng cao và mỗi nơi một giá, tùy từng loại”, anh Tuấn chia sẻ.
Chưa kể, anh Tuấn cho biết thêm, hiện nay có nhiều nơi nuôi yến nhưng dòng yến cao cấp, chất lượng nhất vẫn là đến từ Khánh Hòa, Phú Yên. Đây cũng là dòng yến có giá cao nhất trên thị trường. Yến ở các vùng khác có giá thấp hơn. Hiện nay, trên thị trường, yến thô nguyên tổ chưa nhặt lông giá dao động từ 2,5-3,5 triệu đồng/lạng; chân yến thô từ 2,2-2,7 triệu đồng/lạng; huyết yến đảo từ 7-10 triệu đồng/lạng; bạch yến đảo giá từ 5-7 triệu đồng/lạng... Còn yến sào làm sạch (yến đã nhặt sạch lông) giá từ 3-5 triệu đồng/lạng. Ngoài yến nguyên tổ, trên thị trường hiện nay còn xuất hiện dòng yến “baby” - yến vụn đã được đem đi sơ chế nhặt sạch lông, đóng thành viên nhỏ, giá từ 500.000-1.000.000 đồng/lạng.
Bên cạnh các loại yến thô, nhiều người còn chọn mua các loại yến đã chưng sẵn kết hợp với nhân sâm, táo đỏ, kỷ tử, hạt sen… Các sản phẩm kết hợp này thường có giá rẻ hơn so với tổ yến nguyên chất. Giá thị trường dao động khoảng 300.000-350.000 đồng/hộp (một hộp 6 hũ). Yến chưng có giá đắt hay rẻ phụ thuộc vào lượng yến dùng để chưng nhiều hay ít. Lọ yến chưng càng nhiều yến, giá càng đắt.
Có thể dễ dàng tìm mua đông trùng hạ thảo trên mạng xã hội facebook
Cùng với yến sào, đông trùng hạ thảo cũng là loại hàng được nhiều người tìm kiếm. Được nhiều người ví như “thần dược”, đông trùng hạ thảo cũng được nhiều người quảng cáo là thảo dược tiếp sức mùa dịch cho bệnh nhân mắc bệnh Covid-19. Tuy nhiên trên mạng xã hội, mặt hàng này cũng được rao bán với nhiều mức giá khác nhau, từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng. Đối với đông trùng hạ thảo được nuôi trồng trong nước, giá “mềm” hơn, có loại chỉ 280.000-350.000 đồng/10 g, nhưng cũng có loại lên tới 1,2-2 triệu đồng/10 g. Còn hàng nhập khẩu cũng tùy từng giá, thấp nhất là 2-4,5 triệu đồng/10 g khoảng 30-40 con, cao hơn khoảng 10 triệu đồng/10 g…
Thận trọng khi chọn mua
Yến sào và đông trùng hạ thảo là thực phẩm dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt những người mới khỏi Covid-19. Lợi dụng đặc tính quý hiếm của các mặt hàng này, không ít người đã trà trộn, bán hàng giả, hàng kém chất lượng, không có nguồn gốc rõ ràng, nhưng lại bán với giá thành cao. Theo các chuyên gia, yến thật thường khá thô và xơ độ dài sợi không đều, nếu cầm tổ yến thật trước ánh nắng mặt trời, sẽ thấy ánh sáng xuyên và sợi yến có màu trắng đục. Khi được ngâm trong nước thì nước ngâm và sợi yến không bị đổi màu, nở to, dai, có mùi tanh đặc trưng và mùi mốc của tổ yến. Những tổ yến làm giả, khi ngâm vào nước sẽ nở và nhão ra rất nhanh do được cấu tạo từ tinh bột, thạch rau câu.
Chị Nguyễn Thị Hà, một tiểu thương đã bán yến nhiều năm nay chia sẻ, do gia đình chị nuôi yến nên chị hiểu rất rõ, dòng yến sào nguyên chất không thể có giá dưới 2 triệu đồng/lạng. Các loại yến giá quá thấp nhiều khả năng do người bán đã ngâm cùng với thạch rau câu, tinh bột để tạo nên. Cho nên quan trọng là cần phải mua đúng địa chỉ để bảo đảm không mất tiền oan mà lại mua được sản phẩm không vừa ý.
Còn với đông trùng hạ thảo, đắt đỏ là vậy, song mặt hàng này cũng rất khó phân biệt thật, giả nếu như không có kiến thức. Bởi không phải loại đông trùng hạ thảo nào cũng có các hoạt chất như nhau. Với đông trùng hạ thảo nhập khẩu, rất khó kiểm tra, đánh giá chất lượng, bởi có thể sản phẩm đã bị rút hoạt chất quý, chỉ còn lại "rác dược liệu". Khi tới tay người tiêu dùng, nếu bằng mắt thường thật khó để biết trong sản phẩm đó có còn hàm lượng hoạt chất Cordycepin và Adenosine (2 hoạt chất này có trong đông trùng hạ thảo tự nhiên) hay không.
Trước đó, vào năm 2021, Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã phát hiện và tiêu hủy hơn 400 con đông trùng hạ thảo không rõ nguồn gốc tại Hà Nội, được rao bán bằng hình thức livetream thông qua facebook. Đây được đánh giá là vụ việc lớn nhất từ trước đến nay.
Nhu cầu sử dụng thực phẩm bồi bổ sức khỏe hậu Covid-19 là rất lớn. Tuy nhiên, giữa “ma trận” các đơn vị cung cấp yến sào cũng như đông trùng hạ thảo, người tiêu dùng cần lựa chọn cơ sở sản xuất, đơn vị kinh doanh có uy tín, địa chỉ rõ ràng, sản phẩm được cấp giấy chứng nhận tiêu chuẩn để tránh tình trạng "tiền mất tật mang".