Theo Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, Đại hội Đảng cấp cơ sở bắt đầu được tiến hành từ tháng 4 và hoàn thành trước ngày 30/6/2020.
Tuy bị ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 nhưng đến hết ngày 30/6/2020, đã có 52.000 tổ chức cơ sở đảng chiếm 99,7% tổng số tổ chức cơ sở Đảng tổ chức thành công đại hội nhiệm kỳ 2020-2025.
Công tác chuẩn bị và tiến hành đại hội được thực hiện chu đáo, công phu, đúng quy định, phát huy dân chủ, tập hợp được trí tuệ của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Vượt khó, bảo đảm đúng tiến độ
Đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng được bắt đầu trong bối cảnh đặc biệt không mong đợi. Đại dịch COVID-19 đã làm cả thế giới chao đảo, cuộc sống thường ngày đảo lộn và vì thế công tác chuẩn bị cho đại hội Đảng cấp cơ sở gặp rất nhiều khó khăn.
Vượt qua những trở ngại do hoàn cảnh, công tác chuẩn bị đại hội Đảng cấp cơ sở càng được tiến hành cẩn trọng, chu đáo, kỹ lưỡng, với quyết tâm hoàn thành đại hội cấp cơ sở theo lộ trình đã định.
Để bảo đảm tiến độ đại hội đảng bộ các cấp theo tinh thần Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, nhiều địa phương đã ban hành Công văn về việc tiếp tục tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, đồng thời phải tuân thủ chặt chẽ các quy định về phòng, chống dịch COVID-19.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy các tỉnh Quảng Ngãi, Bắc Giang, Thanh Hóa, Quảng Bình... đã đề ra những yêu cầu rất cụ thể để đảm bảo an toàn cho đại hội, như đại biểu về dự đại hội phải thực hiện khai báo y tế, được kiểm tra y tế, thực hiện quy trình sát khuẩn và phải đeo khẩu trang... Những đại biểu đi qua vùng dịch, có tiếp xúc với người nghi nhiễm phải khai báo y tế và được giám sát y tế trong vòng 14 ngày trước khai mạc đại hội.
Ban Tổ chức đại hội bố trí khoảng cách hợp lý, thực hiện sát khuẩn các phương tiện, dụng cụ phục vụ đại hội; hạn chế tối đa khách mời; cấp ủy cấp trên chỉ phân công một số đồng chí có trách nhiệm dự, chỉ đạo đại hội; tiết giảm các hoạt động văn nghệ, chào mừng đại hội...
Khi đại dịch COVID-19 bùng phát trên thế giới và diễn biến phức tạp, các cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng đã tập trung tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các văn bản chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch, bảo đảm an toàn cho đại biểu dự đại hội.
Ban Tổ chức Trung ương cho biết đến hết ngày 30/6/2020, đã có 52.000 tổ chức cơ sở đảng chiếm 99,7% tổng số tổ chức cơ sở Đảng tổ chức thành công đại hội nhiệm kỳ 2020-2025, chỉ còn 120 tổ chức cơ sở Đảng tổ chức đại hội sau ngày 30/6/2020.
Đối với Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương, đến hết ngày 30/6/2020 cơ bản các đảng bộ, chi bộ cơ sở tiến hành xong đại hội. Tất cả 33 đảng bộ, chi bộ cơ sở trong Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương đã tiến hành đại hội điểm thành công tốt đẹp.
Trong Đảng bộ Quân đội, 99,93% chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, đảng ủy bộ phận; 99,79% đảng bộ bộ phận; 99,4% chi bộ cơ sở, 99,02% đảng bộ cơ sở đã hoàn thành đại hội.
Thông tin từ Văn phòng Bộ Công an, Đảng ủy Công an các đơn vị, địa phương đã chỉ đạo cơ bản hoàn thành việc tổ chức đại hội chi bộ trực thuộc và đảng bộ bộ phận; đang tiếp tục chỉ đạo hoàn thành đại hội cấp cơ sở.
Nhìn chung, kết quả đại hội đúng chủ trương chỉ đạo, đảm bảo đúng quy trình, nội dung và tiến độ. Đã có 3.855 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở (thuộc Đảng bộ Công an tỉnh, thành phố); 11.776 chi bộ trực thuộc Công an cấp huyện, chi bộ Công an xã; 1.624 đảng bộ, chi bộ cơ sở thuộc Công an tỉnh, thành phố, 678 đảng bộ Công an cấp huyện hoàn thành đại hội. Đại hội của 2.302 tổ chức cơ sở đảng trực thuộc Đảng ủy Công an tỉnh, thành phố và đảng bộ Công an cấp huyện đã bầu được 2.235 đồng chí bí thư đảng ủy là trưởng phòng, trưởng Công an cấp huyện.
Đối với Đảng bộ Công an Trung ương: 1.882 chi bộ trực thuộc các đảng bộ bộ phận, tổ chức đảng cơ sở đơn vị cấp phòng (chi bộ lập ở cấp tổ, đội); 200 đảng bộ bộ phận trực thuộc đảng ủy cơ sở; 218 tổ chức cơ sở đảng trực thuộc Đảng ủy Công an Trung ương và trực thuộc đảng ủy cấp trên cơ sở; 01 đảng bộ cấp trên trực tiếp của tổ chức đảng cơ sở đã hoàn thành tổ chức đại hội. Đảng bộ Công an Trung ương đã chỉ đạo 1/13 đơn vị tổ chức thành công đại hội điểm cấp trên trực tiếp cơ sở.
Theo Ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội, đến ngày 22/6, toàn Đảng bộ thành phố Hà Nội có 2.275/2.310 tổ chức cơ sở Đảng tổ chức xong đại hội nhiệm kỳ 2020-2025, đạt tỷ lệ 98,48%. Kết quả tổng hợp đánh giá từ cơ sở của Ban Tổ chức Thành ủy cho thấy, đại hội cấp cơ sở bảo đảm chất lượng, đúng quy định của Điều lệ Đảng. Công tác bầu cử được thực hiện theo đúng quy chế, quy định. Hầu hết nhân sự trúng cử tại đại hội đều đúng với phương án nhân sự do cấp ủy chuẩn bị.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, Ban Thường vụ Thành ủy cho biết, đến ngày 15/6, đã có 1.834/2.097 tổ chức cơ sở đảng tổ chức Đại hội (đạt 87,5%), trong đó có 918 đảng bộ cơ sở, 916 chi bộ cơ sở. Đối với 918 đảng bộ cơ sở, đại hội đã bầu 8.262 cấp ủy viên; trong đó có 2.280 đồng chí tham gia cấp ủy lần đầu (27,6%), 2.627 cấp ủy viên là nữ (31,8%), độ tuổi dưới 35 có 991 đồng chí (12%), 42 cấp ủy viên là người dân tộc thiểu số.
Đối với 916 chi bộ cơ sở, đại hội đã bầu 2.561 cấp ủy viên; trong đó có 801 đồng chí tham gia cấp ủy lần đầu (31,2%), 928 cấp ủy viên là nữ (36,2%), độ tuổi dưới 35 có 195 đồng chí (7,6%), có 11 cấp ủy viên là dân tộc thiểu số.
Đánh giá khái quát những kết quả nổi bật đại hội tổ chức cơ sở đảng nhiệm kỳ 2020-2025, ông Phạm Mạnh Khởi, Vụ trưởng Vụ Cơ sở đảng, đảng viên (Ban Tổ chức Trung ương) cho biết công tác chuẩn bị đại hội được thực hiện chu đáo, công phu, đúng quy định, phát huy dân chủ, tập hợp được trí tuệ của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân. Nhân sự giới thiệu tham gia cấp ủy, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, ủy ban kiểm tra bảo đảm tieu chuẩn, điều kiện, thực hiện đúng quy trình.
Việc thẩm định, phê duyệt văn kiện, đề án nhân sự của cấp dưới nghiêm túc. Việc thảo luận ở nhiều đại hội sôi nổi, thẳng thắn, tạo không khí phấn khởi, tin tưởng, dân chủ, đoàn kết. Quy chế bầu cử trong Đảng được thực hiện nghiêm; hầu hết chỉ bầu một lần đủ sống lượng cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, ủy viên ủy ban kiểm tra và đại biểu đi dự đại hội đảng bộ cấp trên. Tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số tham gia cấp ủy ở nhiều nơi đạt, vượt mục tiêu đề ra.
Tuy vậy, ông Phạm Mạnh Khởi cũng chỉ ra những hạn chế cụ thể, đó là văn kiện của một số nơi chưa toàn diện, sâu sắc. Số lượt ý kiến thảo luận tại một số đại hội còn ít, chưa tạo được không khí tranh luận, phản biện tại đại hội. Việc tham gia ý kiến vào dự thảo văn kiện của Trung ương và cấp trên trực tiếp chưa được quan tâm đúng mức. Cá biệt, một số đồng chí bí thư, phó bí thư tái cử nhưng không trúng cử.
Thực tế tại địa phương, cơ sở thời gian qua cho thấy, công tác nhân sự được thực hiện đúng quy trình, chặt chẽ; công tác bầu cử bảo đảm đúng quy định, Điều lệ Đảng. Bất kể cán bộ, đảng viên nào có hành vi vận động bầu cử hay gian lận phiếu bầu tại đại hội đều bị xử lý kỷ luật thích đáng, bảo đảm nghiêm minh, công bằng, dân chủ trong công tác bầu cử.
Những vấn đề mới
Về những vấn đề mới của đại hội Đảng nhiệm kỳ 2020-2025, Vụ trưởng Vụ Cơ sở đảng, đảng viên Phạm Mạnh Khởi cho biết Đại hội nhiệm kỳ này được các đoàn công tác của các đồng chí Bí thư Trung ương Đảng chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị về chuẩn bị và tổ chức đại hội, góp phần nâng cao chất lượng và đảm bảo tiến độ đại hội.
Chương trình hành động được thảo luận trực tiếp tại đại hội, đây là nội dung mới nhưng đã được các đơn vị thực hiện nghiêm túc và đạt kết quả tốt. Quy trình công tác nhân sự có nhiều đổi mới, được tiến hành theo 5 bước, nhân sự tái cử trước, nhân sự tham gia cấp ủy lần đầu làm sau, theo phương châm làm từng bước chặt chẽ, từng việc cụ thể, từng nhóm chức danh từ thấp đến cao, bảo đảm thận trọng, kỹ lưỡng, làm đến đâu chắc đến đó.
Nhiệm kỳ này tiếp tục thực hiện chủ trương thí điểm bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội. Một số đơn vị thực hiện tốt chủ trương này như Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Thành phố Hồ Chí Minh…
Rút kinh nghiệm tổ chức đại hội điểm cấp cơ sở, đại diện Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương cho rằng, phải làm tốt công tác xây dựng các văn bản cụ thể hóa các chỉ thị, quy định, kế hoạch, hướng dẫn của Trung ương, cấp ủy cấp trên về tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội phải được thực hiện khẩn trương với quyết tâm, trách nhiệm cao của cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy; bám sát các quy định, hướng dẫn của Trung ương, đảm bảo chất lượng, tiến độ, hiệu quả, không được vận dụng tùy tiện, sai nguyên tắc.
Từ thực tế công tác chuẩn bị, tổ chức thành công đại hội của địa phương, đơn vị mình, nhiều tổ chức cơ sở đảng ở Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Các chỉ tiêu, nhiệm vụ xây dựng Đảng và sản xuất kinh doanh phải căn cứ theo thực tế, sự phát triển và tính chất đặc thù của địa phương để Ban chấp hành nhiệm kỳ mới thực hiện được và đảm bảo đạt hiệu quả cao hơn. Kịch bản và chương trình đại hội được chuẩn bị kỹ lưỡng, tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý, chỉ đạo. Công tác điều hành bầu cử bảo đảm đúng quy định, tạo không khí dân chủ, cởi mở; phát huy được tinh thần, ý thức trách nhiệm và sự đồng thuận cao của các đại biểu dự đại hội, của cán bộ, đảng viên.
Bí thư Đảng ủy phường 9 (quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh) Lê Minh Đạt cho rằng, trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội cần tập trung giải quyết những vấn đề còn tồn đọng về đơn thư khiếu nại, tố cáo có liên quan đến nhân sự và đại biểu dự đại hội. Mặt khác, cần tập huấn, quán triệt Ban Kiểm phiếu áp dụng công nghệ thông tin trong việc kiểm phiếu; công tác điều hành đại hội cần phát huy tinh thần dân chủ tại đại hội, thực hiện nghiêm quy chế bầu cử trong Đảng.
Theo Trưởng ban Tổ chức Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương Đinh Xuân Tùng, các cấp ủy Đảng cần tập trung chỉ đạo sâu sát, kịp thời trong suốt quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội, đặc biệt quan tâm giải quyết những vấn đề bức xúc của cán bộ, đảng viên; làm tốt công tác tư tưởng, giải quyết những khó khăn về công tác nhân sự trước đại hội.
Công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội cần gắn chặt với việc thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền, cổ động trước, trong và sau đại hội; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên; mở rộng và phát huy dân chủ trong quá trình chuẩn bị văn kiện và công tác nhân sự cấp ủy...
Năm bài học để tổ chức thành công đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở
Đề cập tới những bài học rút ra từ đại hội Đảng cấp cơ sở để tổ chức thành công đại hội cấp trên trực tiếp cơ sở nói riêng và đại hội đảng bộ các cấp nói chung, Vụ trưởng Vụ Cơ sở đảng, đảng viên, Ban Tổ chức trung ương Phạm Mạnh Khởi đã chỉ ra năm nội dung lớn.
Đầu tiên, các cấp ủy phải quán triệt đầy đủ, sâu sắc Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị, tư tưởng chỉ đạo trong bài viết của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng về chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp và các quy định, hướng dẫn của Trung ương để tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra công tác chuẩn bị và tiến hành đại hội; coi trọng việc thẩm định, phê duyệt văn kiện, đề án nhân sự của cấp dưới, kiên quyết chỉ đạo điều chỉnh, bổ sung nếu chưa đáp ứng yêu cầu.
Nội dung thứ hai, báo cáo chính trị phải có bố cục hợp lý, đảm bảo logic, đánh giá khách quan, toàn diện kết quả đạt được, tổng kết cách làm hay, sáng tạo, thành tựu nổi bật để đúc rút những bài học sâu sắc; đồng thời dự báo sát tình hình để đề ra chỉ tiêu có tính phấn đấu cao, các nhiệm vụ, giải pháp đồng bộ, toàn diện cả về xây dựng Đảng, phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng-an ninh, đối ngoại, lựa chọn đúng nhiệm vụ trọng tâm, các giải pháp đột phá để phát triển nhanh, bền vững, với tầm nhìn đến năm 2030 và năm 2045.
Đối với nội dung thứ ba, đồng chí Phạm Mạnh Khởi nêu rõ báo cáo kiểm điểm của cấp ủy phải có tính chiến đấu cao. Căn cứ các nhiệm vụ của cấp ủy đã được nêu trong các quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư để kiểm điểm, tránh trùng lặp nội dung với báo cáo chính trị. Chú trọng kiểm điểm việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc của cấp ủy, đổi mới phương thức lãnh đạo, phong cách, lề lối làm việc, qua đó xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để đề ra lộ trình, biện pháp phù hợp nhằm sửa chữa, khắc phục hạn chế, khuyết điểm.
Ông Phạm Mạnh Khởi nhấn mạnh nội dung thứ tư là làm tốt việc gợi ý thảo luận các dự thảo văn kiện Đại hội XIII của Đảng, văn kiện Đại hội đảng bộ cấp trên trực tiếp và cấp mình; tập trung gợi ý thảo luận các nội dung khó, mới, các chỉ tiêu, nhiệm vụ chủ yếu, giải pháp đột phá hoặc vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, nhất là những nội dung liên quan trực tiếp đến địa phương, cơ quan, đơn vị và gửi trước nội dung gợi ý thảo luận cho các đại biểu nghiên cứu kỹ, chuẩn bị ý kiến có chất lượng để tạo không khí sôi nổi, tranh luận, phản biện tại đại hội.
Thứ năm, trong công tác nhân sự, ông Phạm Mạnh Khởi nhấn mạnh, phải đặc biệt coi trọng chất lượng, lấy tiêu chuẩn, điều kiện là chính, đồng thời đánh giá chính xác cán bộ cả về phẩm chất, đạo đức, lối sống, năng lực, uy tín và kết quả công tác. Những vấn đề khó, phức tạp, nhạy cảm, còn nhiều ý kiến khác nhau thì càng phải giữ đúng nguyên tắc, thực hiện nhất quán, mở rộng dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể và quyết định theo đa số.
Thực tế quá trình chuẩn bị và tiến hành đại hội đảng cấp cơ sở, có thể thấy, với nỗ lực vượt qua khó khăn, các chi bộ, đảng bộ cơ sở trong cả nước đã cơ bản hoàn thành đại hội theo kế hoạch đã đề ra và đạt kết quả thành công tốt đẹp. Rễ có chắc thì cây mới vững. Việc tổ chức chặt chẽ, bài bản cùng những bài học được chỉ ra qua đợt đại hội Đảng cấp cơ sở, sẽ là những kinh nghiệm quý, là nền tảng để tổ chức tốt hơn đại hội cấp trên cơ sở, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng./.